چکیده: توده اولترامافیک-مافیک چندزادی سرگز- آب شور به مساحت حدود ۶۰۰ کیلومترمربع در محدوده طول های جغرافیایی ´۵۵ ، ˚۵۶ تا ´۵ ، ˚۵۷ و عرض های جغرافیایی ´۲۰ ، ˚۲۸ تا´۳۰ ، ˚۲۸ در بخش جنوبی پهنه دگرگونی سنندج-سیرجان در جنوب کرمان، در ناحیه اسفندقه بافت در داخل مجموعه‌های دگرگونی پالئوزوئیک بالایی قرار گرفته است. این توده از یک توالی بهم پیوسته اولترامافیک- مافیک تشکیل شده و سپس دایک های دیابازی ، گابرویی، گابروپگماتوئیدی و توده گابرویی بزرگ آبشور ، در زمان ها و محیط های زمین-ساختی مختلف، به درون آن نفوذ کرده اند. توالی اولترامافیک-مافیک، از سه واحد هارزبورژیتی-دونیتی پورفیروکلاستی (تکتونیت گوشته)، انتقالی و کومولاهای اولترامافیک-مافیک لایه ای پوسته ای تشکیل‌شده است. روابط زمین‌شناسی، سن و ساختارهای موجود نشان می دهند که مجموعه اولترامافیک-مافیک سرگز-آبشور شباهت های بسیاری با توده های اولترامافیک-مافیک نفوذی نوع آلپی دارد. نتایج دما-فشارسنجی به روش های مختلف نشان می‌دهند که این توده نفوذی همانند دیگر توده‌های آلپی در دماهای بالای 1000 درجه سانتی-گراد و فشارهای بالا تا متوسط به صورت یک ستون گوشته ای درحال صعود در داخل سنگ های دگرگونی پالئوزوئیک بالایی جایگزین شده و سپس در دماهای ۸۰۰ تا ۹۵۰ درجه سانتی گراد متحمل تعادلات نهایی حالت جامد شده است. بالا بودن میزان Cr# و Mg# در کروم‌اسپینل‌های موجود در دونیت‌های پورفیروکلاست نشان‌دهنده مشتق شدن این نمونه‌ها از یک منشأ گوشته‌ای تهی شده نسبت به دیگر بخش‌های مجموعه سرگز - آبشور است. اسپینل‌های دونیت‌ها وکرومیتیت‌ها در زون پورفیروکلاستی و کرومیتیت‌های زون انتقالی با ویژگی‌های پریدوتیت‌های پیش‌کمانی قابل‌مقایسه هستند. درحالی‌که اولترامافیک‌های انتقالی با همپوشانی بین قلمروهای پیش کمان، Abyssal و نواحی فرافرورانشی مشخص می‌شوند. سن متفاوت نمونه گابروی لایه‌ای (۳۲۰ میلیون سال قبل) از گابروی توده ای (۱۷۸ میلیون سال قبل)، احتمالاً مطابق با رژیم‌های زمین‌ساختی سازنده مجموعه اولترامافیک-مافیک در زمان کافت زایی حوضه نئوتتیس در پالئوزوئیک میانی-پسین است. شواهد این امر توسط ویژگی‌های ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی و کمیاب این نمونه‌ها بین DMM و N-MORB یعنی منشأ IAT کم تیتانیوم در یک محیط ژئودینامیکی فرافرورانشی تأیید می‌شود.